ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΑΜΟΥ

Στη Σάμο, στο χωριό Μυτιληνιοί, υπάρχει ένας ανεκτίμητος παλαιοντολογικός θησαυρός που αποτελείται από τα απολιθωμένα οστά θηλαστικών που έζησαν πριν από 6 – 8 εκατομμύρια χρόνια. Πολλά από αυτά τα παλαιοντολογικά ευρήματα είναι μοναδικά και μαρτυρούν τη φυσική ιστορία της ευρωπαϊκής ηπείρου.

Σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες, οι οποίοι έχουν προσπαθήσει να απαντήσουν στο ερώτημα πώς δημιουργήθηκαν και πώς βρέθηκαν στη Σάμο τέτοια απολιθώματα, το Αιγαίο Πέλαγος δεν υπήρχε την εποχή που ζούσαν τα ζώα αυτά. Στη θέση του Αιγαίου υπήρχε στεριά που ένωνε την Ελλάδα και τα Βαλκάνια με τη Μ. Ασία και τη Μέση Ανατολή. Αυτό το κομμάτι στεριάς αποτελούσε μια μεγάλη σαβάνα, όπου ζούσαν πολλά ζώα αντίστοιχα με εκείνα που σήμερα ζουν στις σαβάνες της Αφρικής. Η Σάμος που αποτελούσε τμήμα εκείνης της στεριάς συγκεντρώνει στο έδαφός της χαρακτηριστικά δείγματα αυτής της πλούσιας πανίδας. Παρόμοια απολιθώματα που έχουν βρεθεί στη Μ. Ασία, αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, όπως στην Πελοπόννησο, τη Θεσσαλία, τη Χαλκιδική κ.ά., αποδεικνύουν τη σύνδεση της Σάμου με την υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα.

Στη Σάμο, οι πρώτες ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν το 1887 από τον επιστήμονα F. Major και τα ενδιαφέροντα ευρήματα έγιναν γνωστά στους επιστήμονες του κόσμου. Δυστυχώς, η συλλογή από εκείνα τα ευρήματα δεν έμεινε στη Σάμο και σήμερα κοσμεί μεγάλα μουσεία του κόσμου, όπως της Λοζάννης, της Γενεύης και της Βέρνης.

Οι συστηματικές ελληνικές ανασκαφές ξεκίνησαν μόλις το 1993. Σύμφωνα με τον καθηγητή κ. Γ. Κουφό, οι ανασκαφές αυτές, εκτός από τα νέα ευρήματα που έφεραν στο φως, αποκάλυψαν και τη μεγάλη αρπαγή των απολιθωμάτων από τη σαμιώτικη γη. Περίπου 30.000 απολιθωμένα οστά φυγαδεύτηκαν στο εξωτερικό και κοσμούν σήμερα τα σπουδαιότερα μουσεία Φυσικής Ιστορίας του κόσμου.

Όσα από τα απολιθώματα παρέμειναν στη Σάμο, φιλοξενούνται στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Αιγαίου, το οποίο είναι δημιουργία του ιδρύματος Κων/νου και Μαρίας Ζημάλη. Το Σαμοθήριο, μια καμηλοπάρδαλη που το μήκος της πλησίαζε τα πέντε μέτρα και το ύψος των πίσω άκρων της τα τρία μέτρα, είναι ένα από τα πιο σπουδαία και εντυπωσιακά ευρήματα που φιλοξενούνται στο Παλαιοντολογικό Μουσείο της Σάμου. Εκτός από το Σαμοθήριο, οι παλαιοντολόγοι του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έχουν εντοπίσει απολιθωμένα οστά δεκάδων ειδών, όπως ύαινες, μαχαιρόδοντες, αντιλόπες, γαζέλες κ.ά.

Η ύπαρξη αυτού του μουσείου, εκτός του ότι μας μαθαίνει πολλά για τη φυσική ιστορία του τόπου μας, μας διδάσκει το σεβασμό προς τη φύση και το περιβάλλον. Καταλαβαίνουμε πόσο μεγάλη και σπουδαία είναι η υποχρέωση όλων μας να φροντίζουμε, να αγαπάμε και να προστατεύουμε το περιβάλλον μας.

¯ Ομάδα μαθητών:

1. Ασημίνας Αντώνης

2. Κρητικού Μαρία

3. Παντέλας Λευτέρης

4. Παπαθεοδώρου Φλώρα

5. Ρίζος Κωνσταντίνος

6. Σταυρινού Ηλιάνα

7. Τσουκαλάς Μανόλης

¯ Βιβλιογραφία:

1. Τσίγγανας, Θ. (2002). «Η χαμένη ζούγκλα της Σάμου». Εφημερίδα Καθημερινή.

2. Ειδικό Ένθετο, «Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αιγαίου, Παλαιοντολογικό Μουσείο Μυτιληνιών Σάμου». Ίδρυμα Κων/νου και Μαρίας Ζημάλη.